Xây dựng dân dụng, công nghiệp và hạ tầng cơ sở cho mỗi quốc gia là lĩnh vực quan trọng, nhiệm vụ này phải đi trước, hoàn thiện trước để hỗ trợ, kích thích các lĩnh vực hoạt động công nghiệp, kinh tế xã hội hoạt động và phát triển thuận lợi hơn. Tất cả các nước phát triển đều có hệ thống hạ tầng cơ sở về giao thông, xây dựng, công nghiệp, thủy lợi … với quy mô, hoàn thiện khả năng khai thác cao. Ở các nước tư bản phát triển như Tây Âu, Mỹ, Nhật Bản thời kỳ những năm thập kỷ 70 và 80, cùng với tốc độ phát triển kinh tế vũ bão thì đã bắt đầu có nhu cầu rất lớn về xây dựng, đô thị hóa và phát triển hệ thống công trình hạ tầng cơ sở. Trong khối lượng xây dựng khổng lồ đó đã nảy sinh rất nhiều các vấn đề liên quan đến thực tiễn xây dựng như vật liệu mới có tính năng, cường độ cao hơn, các công nghệ mới có năng lực vận hành tốt hơn, các quy trình thiết kế mới vừa đảm bảo tính an toàn nhưng đồng thời đem lại các hiệu quả kinh tế kỹ thuật. Để đáp ứng được các đòi hỏi như vậy thì đội ngũ về nhân lực cũng cần phải được chuẩn bị, đào tạo về mọi mặt và ở các cấp độ khác nhau.
Ở Việt nam, sau gần 30 năm kể từ khi thực hiện chính sách Đổi Mới, đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển đòi hỏi phải đầu tư chiến lược vào cơ sở hạ tầng như xa lộ, đường sắt, cảng biển, sân bay và đầu tư vào hỗn hợp năng lượng hiệu quả như các nhà máy thủy điện, chạy than và khí đốt… Trong thập niên vừa qua, tổng đầu tư hạ tầng ở Việt Nam đã chiếm bình quân hơn 10% GDP, vượt qua khỏi các nền kinh tế Đông Á vốn nổi tiếng về mức đầu tư cơ sở hạ tầng cao. Kết quả từ tỉ lệ đầu tư cao của Việt Nam đã nhanh chóng mở rộng quy mô đô thị hóa, phát triển mạnh cơ sở hạ tầng, góp phần vào sự thành công về tăng trưởng và phát triển của đất nước.
Trong 2 thập kỷ đã qua, Việt Nam có rất nhiều những công trình xây dựng và giao thông hiện đại phục vụ phát triển kinh tế xã hội và nhu cầu sử dụng của người dân. Ở khu vực phía bắc các công trình xây dựng và giao thông tiêu biểu như hệ thống đường Cao tốc Hà Nội – Lào Cai, Cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, Đại lộ Thăng Long, Đường Vành đai 3 Hà Nội, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài… Các hệ thống giao thông mới này thúc đẩy sự phát triển kinh tế của toàn khu vực cũng như nâng cao sự tiện lợi trong lưu thông hàng hóa và nhu cầu đi lại của người dân giữa Thủ Đô Hà Nội và các vùng lân cận. Tại khu vực phía Nam có rất nhiều hệ thống đường cao tốc tương tự như TPHCM-Long Thành – Dầu Giây, TPHCM – Trung Lương… Một số công trình lớn hiện đang thi công như dự án đường sắt đô thị Hà Nội – TPHCM. Bên cạnh đó hệ thống thông tin liên lạc, hệ thống cấp thoát nước cũng được đầu tư và phát triển mạnh mẽ tại các đô thị lớn của Việt Nam như Hà Nội và TPHCM, cũng như nhiều đập, hồ trữ nước phục vụ nông nghiệp, phòng chống hạn hán và phát điện trong cả nước.
Ngoài ra, các đô thị lớn của Việt Nam đặc biệt là Hà Nội và TPHCM đang phải đối mặt với vấn đề dân số tập trung quá đông. Tỷ lệ dân số tập trung cao dẫn đến đô thị trên thế giới hiện đối mặt với rất nhiều vấn đề như : vấn đề giao thông, vấn đề môi trường, vấn đề rác thải, vấn đề ô nhiễm nguồn nước, vấn đề xuống cấp của cơ sở hạ tầng, dễ bị tổn thương trước thiên tai và thảm họa (cháy nhà, bão, lũ lụt…)… Do đó việc phát triển và ứng dụng công nghệ và kỹ thuật tiên tiến trong xây dựng và giao thông để duy trì và phát triển đô thị bền vững là nhu cầu cấp bách.
Năm 2017, trường Đại học Công nghệ đã tuyển sinh đào tạo ngành Công nghệ Kỹ thuật Xây dựng – Giao thông (mã ngành thí điểm). Năm 2018, ngành này đã có trong danh mục đào tạo của Bộ, tách ra thành ngành Công nghệ Kỹ thuật Xây dựng (mã ngành: 7510103) và Công nghệ kỹ thuật giao thông (mã ngành: 7510104) và năm 2018 tuyển sinh ngành Công nghệ kỹ thuật Xây dựng.
Chương trình đào tạo cung cấp nền tảng kiến thức của cả kỹ thuật và công nghệ xây dựng, được cập nhật so với chương trình đào tạo của các trường đại học danh tiếng trên thế giới trong lĩnh vực Civil Engineering như University of Tokyo (Nhật bản) và University of Melbourne (Úc).
GS Nguyễn Đình Đức, GS Hironori Kato và các học trò tại công trường thi công cầu dây văng Bình Khánh (Sông Nhà Bè, TP Hồ Chí Minh)
Chương trình cũng phát huy thế mạnh liên ngành của trường Đại học Công nghệ như Công nghệ Thông tin, Điện tử và Vi cơ điện tử, Cơ học Kỹ thuật, cũng như môi trường và phát triển bền vững của các cơ sở khác trong toàn ĐHQGHN trong chương trình đào tạo, đặc biệt thể hiện trong các môn học mang tínhthời sự như: Thiết kế xây dựng các công trình đặc biệt, Thiết kế hệ thống cơ – điện trong xây dựng, Phát triển bền vững trong xây dựng – giao thông, Năng lượng mới và tiết kiệm năng lượng trong xây dựng, Quản lý và phát triển dự án, Duy tu và bảo trì công trình, …
Chương trình có sự tham gia xây dựng chương trình, tham gia giảng dạy của các chuyên gia từ tất cả các đại học lớn, đầu ngành trong lĩnh vực này trên địa bàn Thủ đô: Trường ĐH Giao thông Vận tải, trường ĐH Xây dựng, trường ĐH Thủy lợi, trường ĐH Việt Nhật và các doanh nghiệp Việt Nam, nước ngoài trong lĩnh vực này; Tận dụng được quan hệ hợp tác chặt chẽ với chương trình thạc sỹ kỹ thuật của trường Đại học Việt Nhật và các doanh nghiệp của Nhật bản tại Việt nam trong lĩnh vực này.
Đặc sắc của chương trình là có những học phần cung cấp cho sinh viên những kiến thức về công nghệ kỹ thuật xây dựng gắn với phát triển bền vững, quy hoạch vùng và lãnh thổ, thích ứng với biến đổi khí hậu, công trình xanh, phong thủy.
GS Nguyễn Đình Đức và các học trò ngành kỹ thuật hạ tầng của Đại học Việt Nhật tại hầm Metro, bên máy khoan đào TBM đangthi công đường hầm Metro (Metro Bến Thành – Suối Tiên, TP Hồ Chí Minh)
Các hướng đào tạo và nghiên cứu chính của nhà trường trong lĩnh vực này gồm:
Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ PGS.TS Nguyễn Việt Hà và TS Hà Minh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty CONICO ký kết hợp tác trong lĩnh vực xây dựng
Đặc biệt, ngành Công nghệ Kỹ thuật Xây dựng – Giao thông của nhà trường có nhóm nghiên cứu mạnh do GS.TSKH Nguyễn Đình Đức chủ trì, thu hút được nhiều tiến sĩ trẻ và các NCS, sinh viên của nhiều trường đại học trong nước và quốc tế tham gia, có nhiều kết quả nghiên cứu xuất sắc được công bố trên các tạp chí khoa học ISI có uy tín của quốc tế và đã được Giám đốc ĐHQGHN ký quyết định công nhận là nhóm nghiên cứu mạnh của ĐHQGHN.
Ngành công nghệ – kỹ thuật xây dựng – giao thông của nhà trường đã có hợp tác về nghiên cứu và đào tạo với cáccơ quan khoa học và ứng dụng hàng đầu của quốc gia, quốc tế để triển khai các hướngnghiên cứu như: Hợp tác với Viện Khoa học công nghệ xây dựng Việt Nam; Tổng Công ty CONICO để triển khai các hướng nghiên cứu về tiêu chuẩn kỹ thuật công trình, các tiêu chuẩn công trình xanh; các công nghệ thiết kế hiện đại nhất về nhà cao tầng. Hợp tác với FACON và Shimizu (Nhật Bản) đào tạo và nghiên cứu về công nghệ – kỹ thuật các công trình ngầm, các công trình đặc biệt, các kỹ thuật chống xói lở đất và cấp thoát nước ngầm. Hợp tác với ĐH Công nghệ Melbourne, ĐH Birmingham nghiên cứu về tối ưu hóa và robotic, về chế tạo vật liệu mới composite. Hợp tác với Khoa Xây dựng ĐH Tổng hợp Melbourne (Úc) về các vật liệu đặc biệt chịu tải trọng nổ. Hợp tác với ĐH Tsukuba (Nhật Bản) về dự báo mưa, nghiên cứu hiện tượng đảo nhiệt đô thị và dự báo các điều kiện thời tiết cực đoan ứng phó với biến đổi khí hậu. Hợp tác với Khoa Xây dựng và Kiến trúc ĐH Tokyo (Nhật Bản), Viện Công nghệ Tokyo (Nhật Bản), ĐH Yonsei, ĐH Sejong (Hàn Quốc),… cũng như các đại học lớn của Việt Namnhư Trường ĐH Xây dựng Hà Nội, ĐH Giao thông, ĐH Thủy Lợi, Tổng cục khí tượng Thủy văn quốc gia để triển khai giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ – kỹ thuật xây dựng, giao thông và kỹ thuật hạ tầng.
Bên cạnh đó, chương trình tận dụng được PTN kỹ thuật hạ tầng của Đại học Việt Nhật, Phòng Thực hành của Khoa Cơ kỹ thuật, các PTN của các đối tác lớn trên địa bàn Hà Nội.
Chương trình chú trọng đến các đồ án và các kỳ thực tập: 2 Đồ án bắt buộc (một đồ án sau khi kết thúc các môn cơ sở của ngành, đồ án 2 sau khi sinh viên đi vào các chuyên ngành), với 3 đợt thực tập: Thực tập tìm hiểu về nghề nghiệp, Thực tập kỹ thuật và Thực tập tốt nghiệp, cung cấp cho sinh viên kỹ năng học đi đôi với hành, thông qua các bài tập và các bài tính toán thiết kế trong đồ án và kỳ thực tập này. và tạo cơ hội cho sinh viên có điều kiện cho sinh viên thực hành thực tập ở các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, cũng như trao đổi sinh viên với các trường đại học của nước ngoài trong quá trình học tập.
Nhà trường cam kết sinh viên tốt nghiệp ngành này ở Đại học Công nghệ ra trường có thể đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp lớn trong nước và nước ngoài trong lĩnh vực Công nghệ – Kỹ thuật Xây dựng.
GS.TSKH Nguyễn Đình Đức
